Size geçmiş olsun, makatta yanma, kaşıntı ve ağrı gibi yakınmalarınız var. Makatta ağrı, sık rastlanılan ve kişiyi bezdirebilen bir yakınmadır. Makat bölgesinin rutin olarak kullanımı gerekeceğinden hastalar için dışkılama eylemi adeta bir işkence halini alabilir. Makatta ağrıya neden olan en sık nedenler: 1. Basur (hemoroid) 2. makat çatlağı (anal fissür) 3. Makat apsesi (anorektal apse, anal apse veya perianal apse) 4. Proktalgia fugax: sıklıkla 45 yaş altındaki kadınlarda görülür ve nüfusun yaklaşık % 8’ini etkiler. Ağrının nedeni sıklıkla tam olarak belirlenemezken, birçok hekim makat kasındaki (anal sfinkter) spazmın bu duruma yol açtığına inanır. 5. Levator ani sendromu: daha sık olarak kadınlarda görülenve nüfusun yaklaşık % 6’sını etkileyen bir sorundur. Makatı destekleyen, levator ani adını alan kas grubunun spazmı sonucunda oluşur. Daha nadiren makatta ağrıya neden olan sorunlar ise: makat kanseri (anal kanser), makat bölgesinde iltihap (anorektal apse veya proktit), iltihabi bağırsak hastalığı (ülseratif kolit veya Crohn hastalığı gibi) veya rektal prolapsus, makat bölgesi yaralanmaları ve makattan cinsel ilişki (anal seks, ters ilişki) nedeniyledir.Makatta kaşıntı veya yanma: makatta ıslanma (diyabet ve AİDS hastalığında), ishal, dışkı kaçırma (fekal inkontinens), hemoroid (basur), makatta çatlak (anal fissür), mantar enfeksiyonları (uzun süreli antibiyotik tedavileri sonrasında), sedef hastalığı (Psöriazis), Crohn hastalığı, makat fistülü (anorektal fistül), kıl kurdu ve makat çatlağında olan nöbetçi memeler nedeniyle olabilir. Aynı şekilde, bazı gıdalar da makatta kaşıntı ve yanmaya neden olabilir; özellikle, baharatlı ve biberli gıdalar, fazla çay ve kahve tüketimi, karbonatlı içecekler, süt ürünleri, domates, ketçap, peynir, çikolata ve fındık nedeniyle olabilir. Temizlik eksikliğinden dolayı makatta kaşıntı gelişmesi sık rastlanılan bir durum değildir. Ancak, makatta kaşıntı sorunu olan kişilerin büyük bölümünün makat bölgesini su ve sabun ile yıkadığı bilinmektedir. Bu durum makat bölgesindeki koruyucu özelliği olan bazı yağların yok olmasına neden olur ve böylelikle sorun daha komplike bir hal alır. Bu nedenle makatta kaşıntı ve yanma yakınmasları, temizlik sorunu olan kişiler yerine makat bölgesini aşırı temizleyen kişilerde görülür. Makatta kaşıntı (pruritus ani) ve yanmayı azaltmak için: makat bölgesini ılık su ile yıkamak ve sonra nemli tuvalet kağıdı ile kurulamak gerekir. Normal tuvalet kağıdı kullanımından ve makat bölgesinde kaşınan bölgede sürtünme hareketinden kaçınmak gerekir. Makat bölgesini travmadan korumak gerekir. Makat bölgesine sabun ve tuvalet kağıdı temasından kaçınmak gerekir. Doktorun önerdiği ilaçlar dışında ilaç kullanılmamalıdır. Bir hafta içinde yakınmalarda kısmi azalma görülürken, tedavinin ortalama altı hafta kadar devam edeceğini hastanın kabullenmesi gerekir. Tedavide şu ilaçlar kullanılır:
1. Lokal anestezik kremler: benzocaine, benzil alkol, lidocaine, pramoxine, tetracaine
2. Vazokonstriktör (damarları büzen) ilaçlar: efedrin, epinefrin ve fenilefrin makat etrafına sürülebilir.
3. Koruyucu kremler: çinko oksit, alüminyum hidroksit jel, gliserin, kaolin, lanolin, mineral yağı (Balneol), nişasta ve karaciğer yağı
4. Hamamelis virginiana kremi
5. Antiseptikler: borik asit, fenol,rezorsinol, benzalkonium klorid
6. Analjezikler: mentol
7. Kortizonlu kremler

Konu hakkında daha detaylı bilgiyi, danışmanlığını yaptığım www.hemoroiduzmani.com sitesinde bulabilirsiniz. Kesin tanının konulabilmesi için ideal yaklaşım bir Genel Cerrahi Uzmanı’na, eğer mümkünse bağırsak cerrahisi (kolorektal cerrahi, proktoloji) ile uğraşan bir cerraha muayene olmaktır.

Saygılarımla,

Prof. Dr. Korhan Taviloğlu
Genel Cerrahi Uzmanı
www.taviloglu.com
www.drtaviloglu.tv
www.barsakcerrahisi.com
www.hemoroidbilgisi.com
www.makatkanamasi.com
www.makattacatlak.com